ÖNSÖZ

Erciş, Doğu Anadolu Bölgesinin en büyük ve en önemli ilçelerinden birisidir. Van ilinin en verimli ovası olan Erciş Ovası üzerinde kurulmuştur. Tarih olarak M.Ö. 4000 yıllarına uzanan bir geçmişe sahiptir. Tarih öncesi ve sonrası bir çok kavime yerleşim yeri olmuştur. Bunlardan bir kısımına Bey’lik, bir kısmına Sancak Merkezliği yaparken, 14. yüzyılda da Karakoyunlulara başkentlik yapmıştır. Urartulardan Osmanlılara kadar bir çok uygarlığın izlerini taşıyan Erciş, tarihte kervan yollarının kavşak noktasında bulunduğu için ünü en uzak ülkelere kadar yayılmıştı. Bu yüzden eski ve orta çağlarda Van Gölü’nün tamamı ve daha sonraları kuzey-doğusunda uzanan körfez için Buhayra-i Arciş (Arciş Gölü) denilmekte idi.

Tarihte adı Arzaşkun, Argişti Khinili, Titumnia, Ar-sissa, Arcis, Eganis ve Erdiş şeklinde geçen ve önemli bir yeleşim yeri olan Erciş, bugün de büyüyen ve gelişen bir kent konumundadır. Doğal güzelliği, kültürel potansiyeli, iki yüz bine yaklaşan nüfusu, yerleşim alanının genişliği, verimli toprakları, suyunun bolluğu, temiz ve kirlenmemiş havası, canlı ticareti, yetiştirdiği ürünleri, temiz ve kumlu sahilleri, park ve çay bahçeleri, insanlarının hoşgörülü ve misafirper-verliği ve daha bir çok yönüyle çok az il ve ilçeye nasip özel-liklere sahiptir.

Erciş, aynı zamanda tarihi geçmişi kadar kültürel dokusuyla da dikkat çeken önemli yerleşim yerlerinden birisidir. Geçmiş dönemlerde kültür merkezliği yapan Erciş, günümüzde de türkülerinden manilerine, atasözlerinden deyimlerine, dualarından beddularına, destanlarından masallarına kadar çok değişik folklorik özelliğiyle çevresini etkilemektedir. Bir çok gelenek gibi Türk Halk Edebiyatının önemli saz şairlerinden biri olan Ercişli Âşık Emrah’tan bugüne kadar devam eden âşıklık geleneğinin yanında, bir diğer gelenek de şiire olan ilginin günümüzde de artarak devam etmesidir. Ercişlinin ses güzelliği ve şiire olan ilgisi onun bir özelliği haline gelmiştir. Bu yüzden Erciş’te sesi güzel olanların ve şiir yazanların sayısı bir hayli fazladır. Şiire olan ilgisi bu topraklarda 17. yüzyılda yaşamış olan Ercişli âşık Emrah’a dayandırılmaktadır. Emrah’ın bu topraklarda yaşamış olması, hayatının ve şiirlerinin Erciş’te herkesçe bilinmesi, çevre âşıklarının bu nedenle zaman zaman Erciş’e gelmesi, bu âşıkların günlerce kahvehanelerde ve salonlarda saz çalıp söylemesi Ercişlinin şiire olan ilgisini artırmıştır. Sadece bu mu? Hayır elbette. Erciş’e ait güzellikler, coğrafı unsurlar, ayrılıklar, yaşanan acılar, sevdalar zaman içinde insanlarımız tarafından şiirleştirilmiş ve günümüze kadar gelmiştir. Erciş hakkında şimdiye kadar bir çok makale, şiir ve kitap yazılmıştır. Makaleler değişik internet sitelerinde ve gazetelerde yer alırken, şiirlerin bir kısmı şiir sahipleri tarafından, bir tanesi de 2000 yılında Selahattin Koşar tarafından “Ercişli Şairler ve Şiirlerde Erciş” adı ile yayınlanmıştır. Araştırma kitapları ise 1999 yılında “Ercişli Emrah” adı ile Ali Saraçoğlu, 2003 yılında “Çeşitli Yönleriyle Erciş” adı ile Cengiz Alper, 2007 yılında “Bütün Yönleriyle Tarih ve Kültür Hazinesi Erciş” adı ile Celal Gazioğlu ve 2008 yılında “Dünden Bugüne Erciş” adı ile Selahattin Koşar tarafından yayınlanmıştır. 2000 yılından itibaren ise Ercişli şairleri kapsayan bir kitap bugüne kadar yayınlanmamıştır. Elinizde bulundurduğunuz bu kitap Ercişli şairleri bir araya getiren ikinci bir kitaptır.

Bugüne kadar Erciş’te yukarıda adlarını zikrettiğimiz eserlerin dışında ciddi manada yazılı bir eser ortaya konulamamıştır. Yıllardır şiir yazan ve Erciş’e hizmeti görev edinen Erol Çelik, bunu dikkate alarak Ercişli Şairleri araştırıp sahibi olduğu Ercisliler Net adlı Web sitede yayınlamış ve daha sonra bunları yeniden gözden geçirerek bu kitabı hazırlamıştır. Büyük emek verilerek hazırlanan bu kitabın büyük ilgi göreceğine ve yeni çalışmaların önünü açacağına inanıyorum.

Kitapta yer alan şairlerimizin şiirlerine baktığımız zaman değişik konuları işleyen çok değişik şiirlerin olduğunu görüyoruz. Kimi şairimiz Erciş’i, kimi şairimiz Ercişli Emrah’ı, kimi şairimiz Erciş’in değişik bir güzelliğini, kimi şairimiz Erciş’in kurtuluşunu, kimi şairimiz sevdayı, kimi şairimiz toplumsal konuları ele almıştır. Erol Çelik kitabını hazırlarken şair ayrımı yapmadan, kaliteli veya az kaliteli düşünmeden şiir yazan her Ercişliyi kitabına alarak bir nevi herkese sahip çıktığını göstermiştir. Beğeniyi ve takdiri okuyuculara bırakmıştır.

Elimizde bulundurduğumuz bu eser Ercişli Emrah’tan günümüze kadar şiir yazan Ercişlileri içine alan bir eserdir. İçinde adını duyduğumuz şairlerin yanında, adlarını hiç duymadığımız ama, her biri ayrı bir yetenek olan Ercişli bir çok şairi tanıtmaktadır. Bu yönüyle eser Erciş şiir tarihini de gözler önüne sermektedir. Erol Çelik’in belirttiğine göre, “Ercişli Şairler Güldeste” adlı kitap, Ercişli olup da halen Erciş’te ve Erciş dışında yaşayan, hayatta olan ve olmayan şiir yazan bütün Ercişlileri kapsayacak şekilde düşünülmüştür. Fakat Erol Çelik’in uzun araştırmalarına rağmen ulaşamadığı veya göremediği belki daha birçok Ercişli şair vardır. Bunu da normal karşılamak lazımdır. Çünkü en iddialı kitap da bile eksikler, hatta hatalar olabilmektedir. Bu nedenle okurken ” Niye bu yoktur?” veya “Niye vardır.” diye eleştirmekten çok hazırlayanı takdir edip, eksikleri ve hataları varsa bunları ikinci baskıda dikkate alması için kitabı hazırlayana yazmak ve uyarmak en doğru yol olacaktır diye düşünüyorum.

Bu kitabın en önemli bir özelliği de şairlerin şiirlerine yer verirken, aynı zamanda özgeçmişlerine, fotoğraflarına yer vermiş olmasıdır. Bu sayede kitapta yer alan şiirleri okurken yazarı hakkında da bilgi sahibi olmaktayız. Bu yüzden bu kitap diğer şiir antolojilerinden ayrılmaktadır. Bence bu çok iyi düşünülmüş bir husustur. Her Ercişli’nin, Erciş’e ilgi duyan ve şiir seven herke-sin bu kitabı okuması gerekmektedir. Bu kitap şiire ilgisi olan bir çok Ercişli’yi teşvik ederken, belki de henüz ortaya çıkmayan bir çok şiirin ve şairin gün yüzüne çıkmasına ve yeni yeni eserlerin yayınlanmasına sebep olacaktır. Bu yüzden Erciş’in tanıtımına ve kültürüne katkısının olacağına inandığım bu kitaptan dolayı Erol Çelik’i kutluyor, başarılar diliyorum.

                                                                                                   Selahattin Koşar Araştırmacı yazar

DEĞERLİ HEMŞEHRİM

Böyle güzel bir çalışmaya el atmış olmanızdan dolayı sizi öncelikle kutluyorum… Kaleminize yüreğinize sağlık. Derler ki Türkiye’de şiir çokça yazılır ancak çok az okunur. Eskilerden bir şair de der ki;

"Erbab-ı teşâ'ur çoğaldı şair azaldı
Yok öyle değil şairin ancak adı kaldı"

Sizin bu çalışmanız bunun tersini gösteriyor. Sadece güzel Erciş'imizin bu kadar şairi varken şair azaldı demek haksızlık olur. Belki birçok şair adını duyuramadığı için tanınmadan bilinmeden kaybolup gidiyor. Sizin bu çalışmanız sayesinde adı sanı gizli kalmış birçok şair hemşehrimiz bu vesileyle tanınmış olacak. Malum marifet iltifata tabidir. Erçişli Emrah'ın çeşmesinden beslenen bu hemşehrilerimiz de böyle bir kitapta yer almanın verdiği şevkle umarım çok daha güzel şiirler eserler ortaya koyarlar.

Kim bilir genç nesilde daha ne yetenekli insanlar var-dır. Onlar için de bir teşvik unsuru olur. Ne demişler "El elden üstündür ta arşa kadar". Ben de naçizane bunu şöyle ifade etmiştim:

"Ne kuvvetine sevin
Ne servetinle öğün
Bükülür bir gün
Çelikten olsa bileğin
Geçilir bir gün
Yıldırım olsa bineğin
Ta arşa değin"

Bu güzel çalışmaların devamı dileğiyle başarılar dilerim.

Sadık ALTINKAYNAK
Mülkiye Müfettişi Şair

Yorumlar